Trở lên hay Trở nên? Cách dùng của Lên và Nên là gì?

Khi nào dùng Lên và Nên trong tiếng Việt? Trở lên hay Trở nên? Dành ra 3 phút và chúng ta sẽ giải quyết dứt điểm vấn đề này!

Tiếng Việt của chúng ta với sự phong phú về từ vựng và cấu trúc, đôi khi mang lại những thách thức trong việc sử dụng từ ngữ một cách chính xác. Hai cụm từ “trở lên” và “trở nên” với cách dùng của Lên và Nên khác nhau là ví dụ điển hình cho sự độc đáo đến “nhức đầu” ấy. Mỗi cụm từ mang ý nghĩa và cách sử dụng riêng biệt – và chúng tuy đơn giản, nhưng đã thực sự làm khó nhiều người chúng ta – trong đó có tôi!

Vậy giờ, tôi xin mời bạn cùng tôi tìm hiểu cách sử dụng của chúng qua bài viết này hen!

Khi nào dùng “Trở Lên” và “Trở Nên”?

Tiếng Việt, với sự phong phú về từ vựng và cấu trúc, đôi khi mang lại những thách thức trong việc sử dụng từ ngữ một cách chính xác. Hai cụm từ “trở lên” và “trở nên” là ví dụ điển hình, mỗi cụm mang ý nghĩa và cách sử dụng riêng biệt.

“Trở Lên” – Định Nghĩa và Sử Dụng

Ý Nghĩa:

• Dùng để chỉ sự tăng thêm, như trong “giá cả tăng thêm”, hoặc “số lượng tăng”.
• Biểu thị sự khởi đầu, ví dụ “bắt đầu từ năm tới”.
• Chỉ sự bắt đầu từ một điểm cụ thể, ví dụ như “từ 10 tuổi trở lên”.

“Trở Nên” – Khái Niệm và Cách Dùng

Ý Nghĩa:

• Mô tả sự thay đổi về trạng thái hoặc tính chất, như “trở nên đẹp hơn” hoặc “trở nên nổi tiếng”.
• Có thể dùng trong ngữ cảnh nói về điều gì đó trở thành cần thiết.

Phân biệt cách dùng “trở lên” và “trở nên”

Thông thường, một phương pháp kinh điển để giúp chúng ta phân biệt Trở Lên hay Trở Nên đó là dựa vào Ngữ Cảnh:

• “Trở lên” phù hợp khi nói về sự tăng lên, có tính chất di chuyển hoặc là một điểm khởi đầu.
• “Trở nên” hợp lý hơn khi ám chỉ sự biến đổi, tính chất thay đổi của sự vật, sự việc.

Để giúp bạn dễ hình dung, Tangtang.vn xin gợi ý một số ví dụ minh họa cùng các phân tích cụ thể ở dưới:

“Giá xăng ngày càng trở nên cao hơn mỗi tháng” -> Dùng SAI. Bạn cần sử dụng “trở lên” để chỉ sự tăng.

→ Đổi lại: “Giá xăng ngày càng trở lên cao hơn mỗi tháng” .

 “Con cố găng học hành cho giỏi để sau này trở nên hữu ích cho xã hội” -> Cách dùng CHÍNH XÁC. Trở nên ở đây dùng để mô tả sự biến đổi tích cực của cá nhân.

Sự hiểu biết sâu sắc về cách sử dụng “trở lên” và “trở nên” không chỉ giúp người nói truyền đạt ý định của mình một cách chính xác nhất mà còn phản ánh sự tôn trọng đối với người nghe và ngôn ngữ.

Chúng ta cùng nói cụ thể hơn về cách dùng của Lên và Nên trong tiếng Việt. Từ đây, bạn sẽ không còn “ngán” cặp từ đồng âm này nữa nha!

Cách dùng của “Lên” và “Nên”

Trong tiếng Việt, việc lựa chọn đúng giữa “lên” và “nên” phản ánh sự hiểu biết sâu sắc về ngôn ngữ và cách thức nó phản ánh ý định của người nói. Dưới đây là cách để hiểu và sử dụng hai từ này một cách chính xác.

“Lên” – Động Từ và Phó Từ

Động Từ:

• Để chỉ sự di chuyển tới vị trí cao hơn: ví dụ, đi lên núi, bước lên cầu thang.
• Thể hiện sự tăng cấp, tăng thứ bậc hoặc tăng số lượng: ví dụ, lên chức, giá cả tăng lên.
• Bắt đầu một hành động: như lên tiếng, lên kế hoạch.

Phó Từ:

• Để miêu tả sự gia tăng mức độ: như hát to lên, trở nên đẹp hơn.

“Nên” – Từ Nối và Động Từ

Từ Nối:

• Liên kết quan hệ nguyên nhân – kết quả: mưa nên hủy bỏ buổi picnic.
• Thể hiện lời khuyên hoặc logic: nên học bài để thi đỗ.

Động Từ:

• Có nghĩa là trở thành: ước mơ trở thành người có ích.
• Đôi khi nói về điều phải làm: công việc nên hoàn thành ngay.

Cách Phân Biệt

Ngữ Cảnh: “Lên” thường liên quan đến sự di chuyển hoặc tăng, trong khi “nên” mang tính chất, ý nghĩa của sự khuyên bảo hoặc kết quả.

|Ngoài ra, có một mẹo khác đó là: Bạn hãy dùng từ “trở thành”  để thay thế từ “Lên/Nên” trong câu. Nếu câu đó không thay đổi ý nghĩa mà nó biểu đạt thì trường hợp này, từ “nên” là lựa chọn đúng. Rất hay phải không ạ?

Cách cuối cùng hoàn hảo đó là: Tra từ điển!! ^^ kk.

Ví Dụ

• Lên: “Bạn đã đi lên Hà Nội chưa?” – chỉ sự di chuyển.
• Nên: “Tôi ốm nên không đến trường.” – mối quan hệ nguyên nhân kết quả.

Ghi chú

• Linh Hoạt theo Vùng Miền: Lưu ý rằng ngôn ngữ có thể biến đổi tùy thuộc vào vùng miền và ngữ cảnh.
• Từ Điển và Chuyên Gia: Khi cần, đừng ngần ngại tra cứu hoặc hỏi chuyên gia.

Hiểu biết về cách sử dụng “lên” và “nên” không chỉ giúp chúng ta giao tiếp rõ ràng hơn mà còn thể hiện sự tôn trọng đối với ngôn ngữ và người nghe.